Beschermen van tanden: de knarsplaat
Een veel voorkomende, schadelijke gebitsaandoening is tandenknarsen, ook wel bruxisme genoemd. Zowel volwassenen als kinderen kunnen er last van hebben, zelf baby’s en kleuters kunnen al last hebben van deze aandoening. Tandenknarsen kan op den duur (ernstige) slijtage van het gebit met zich meebrengen, pijnklachten aan de kaak of eventuele vullingbreuken.
Wat is tandenknarsen?
Een tandenknarser schuift zijn tanden en kiezen op krachtige wijze over elkaar, meestal ’s nachts tijdens de slaap. Tandenknarsen kan een veelheid aan oorzaken hebben, denk hierbij aan stress, een eventuele slaapstoornis, gebruik van alcohol, bepaalde medicatie, drugs of roken. In de meeste gevallen is het een samenspel van factoren.
Over het algemeen is het lastig er zelf achter te komen of je tandenknarst, omdat het vaak ongemerkt in je slaap gebeurt. Misschien kan je partner of een familielid, die je hoort knarsen, je erop wijzen. Daarnaast kan je tandarts nagaan of er indirecte aanwijzingen zijn dat je tandenknarst. De meest voorkomende symptomen zijn:
• Tand of kiesslijtage zonder duidelijke reden;
• Bijtafdrukken tijdens het opstaan in wang of tong;
• Gevoelig gebit;
• Afgeplatte kiesoppervlakken;
• Hoge, pijnlijke spanning in gezichts- en kaakspieren;
• Plof- of klikgeluid in het gewricht die zich bevindt tussen je slaap en bovenkaak.
Verder zal de tandarts je vragen naar andere, bovengenoemde mogelijke oorzaken van het tandenknarsen. Om daadwerkelijk vast te stellen of je tandenknarst, kan het nodig zijn dat je een slaaponderzoek ondergaat. Tijdens dit onderzoek wordt je hersenactiviteit, spierspanning in je kauwspieren en ademhalingspatroon bestudeerd. Een dergelijk onderzoek vindt in de regel plaats in ziekenhuis of in een daartoe gespecialiseerde kliniek. Gezien de ingewikkelde aard en de hoge kosten van het onderzoek wordt deze nauwelijks uitgevoerd.
Er zijn verschillende behandelwijzen om het tandenknarsen en de schadelijke gevolgen daarvan tegen te gaan. De eerste stap is de bewustwording. Vervolgens kan splinttherapie, een botoxbehandeling of behandeling door de kaakfysiotherapeut uitkomst bieden.
Een bitje tegen tandenknarsen heet officieel een splint, dit is een plaatje van ongeveer 2-3 mm dik en is gemaakt van doorzichtig kunsthars. De splint beschermt je gebit tegen de voortgaande slijtage als gevolg van het tandenknarsen en is erop gericht het tandenknarsen en kaakklemmen te verminderen. Na het maken van een gipsafdruk van je gebit wordt door een tandtechnicus de splint op maat gemaakt. De splint kan indien nodig het gehele gebit bedekken, maar wordt vaak alleen over de ondertanden aangebracht. De splint hoeft alleen ’s nachts te worden gedragen.